Жак Превер - В Доме Моем

Войдёте если вы в мой дом
хотя он в сущности не мой
а чей не ведаю о том
я как-то взял да и вошёл
он был совсем пустой
лишь только перец алый
на белой стенке свисал он
я день-деньской
обживал дом не свой
здесь никто не бывал
но каждый миг
лишь каждый миг
тебя я ждал

В доме жил без труда
ничего не решал
по утрам иногда
зверем в клетке кричал
надрывался ослом
изо всех своих сил
для забавы своей голосил
ещё в нём бродил просто слонялся
это очень умно
слоняться
так можно далеко зайти
когда нужда туда пойти
а раз желанья не дано
себе сам друг слоняйся дома
ну а под музыку станцуй
без зуда в ногах
не спляшешь никак
а если и вправду ты как тот ишак
то байки про зверей плети:
как довольны слоны
как ослы неумны
не доволен ведь слон
и доволен он
лишь когда доволен
и грустен когда он грустен
или ни то ни это
разве волен
знать кто-то кто тот слон
и впрочем человеку не добиться
чтоб видеть в самом деле что за птица
слон тот пресловутый слон

Курьёзна как судьба имён
Мари Гюго Виктор вот он
а этот Бонапарт Наполеон
и им не измениться
как так могло случиться
мильон бонапартов в пустыне бредут
доказано что император Верблюд
он давно на коне и затаскан вполне
но средь прочего люда
чьих имён на три пуда
вон пылит ниоткуда
тоже метит в верблюды
а дальше там…
Неважно что потом
ведь в сущности всё было пустяком

Ведь это ты
придёшь
в мой дом
я думаю о чём-то
но в сущности о том
когда ты явишься неведомо откуда
всё сбросишь что тебя скрывало
застынешь голой
губы алы
как будто перец на стене
(на белой стенке два стручка ещё свисало)
и вот ты засыпаешь
и засыпаем мы вдвоём
потом
когда в мой дом придёшь
который мне не дом

Перевод Василия Бейтова

Պոլ Վեռլեն - Անձկություն

Ժորժ Կուրտըլենին

Ես այն կայսրությունն եմ, որը տեսավ անկում,
Տեսավ հայացքի դեմ ճերմակ Բարբարոսին,
Հանձնեց ակրոստիքոսն ոսկե ինքնահոսին,
Ուր անձկությունն արփու պարի մեջ էր անքուն:

Մենակ, ցավոտ սիրտն է միշտ ձանձրույթի ճանկում,
Ուր լոկ արձագանքներ` արնոտ կռվի մասին:
Օ~, չցանկալ ծաղկում գոյությանը այս սին,
Օ~, չունենալ հանդարտ ցանկություններ կյանքում:

Օ~, չկարողանալ ու չցանկալ մեռնել:
Ահ', ամեն ինչ, Բաթիլ, վերջ կա ծիծաղիդ ջինջ?
Ահ', խմված է, կերված: էլ ասելու ոչինչ:

Լոկ մի մերժված պոեմ, որ բոցին են բեռնել:
Լոկ մի լպիրշ ստրուկ, որ անտեսում է ձեզ:
Լոկ մի ձանձրույթ, որում գաղտնի վիշտ կա կարծես:

Жак Превер - Барбара

      Помнишь ли ты, Барабара,
      Как над Брестом шел дождь с утра,
      А ты,
      Такая красивая,
      Промокшая и счастливая,
      Ты куда-то бежала в тот день, Барбара?..
      Бесконечный дождь шел над Брестом с утра,
      И, когда мы случайно с тобой повстречались,
      Улыбалась ты,
      Улыбнулся невольно и я,
      и, хотя мы не знали друг друга,
      Все-таки вспомни, вспомни тот день, Барбара!
      Вспомни:
      Под навесом кто-то тебя ожидал
      И он крикнул тебе:
      -- Барбара!--
      А ты,
      Такая красивая,
      Промокшая и счастливая,
      Ты к нему под дождем побежала,
      И он обнял тебя, Барбара!
      Не сердись, Барбара, если я говорю тебе "ты":
      К тем, кого я люблю,
      Я всегда на "ты" обращаюсь:
      Тем кто любит друг друга
      Я тоже "ты" говорю,
      И, хоть с ними совсем не знаком,
      Я приветливо им улыбаюсь.
      Помнишь ли ты, Барбара,
      Этот город счастливый и мирный,
      Эти капли дождя на твоем лице,
      Помнишь ласковый дождь,
      Что над городом лился с утра,
      Дождь над пристанью, над арсеналом,
      Над плывущим в Брест кораблем?
      О, Барбара!..
      Как ужасна война!..
      Что стало с тобой под дождем из огня?
      Железа и стали?
      Где теперь человек,
      Что тогда под навесом тебя ожидал, --
      Он убит или жив,
      Тот, чьи руки так страстно тебя обнимали?
      О, Барбара!..
      Дождь над Брестом идет без конца,
      Но совсем не похож он на ливень тех дней,
      Потому что теперь это хмурый и траурный дождь,
      Все вокруг затопивший тоскойй безысходной своей.
      Не гроза это даже
      Из железа, стали, огня --
      Просто тучи,
      Которые, словно собаки,
      Подыхают за городом
      В тусклом сиянии дня,
      Подыхают и прочь уползают,
      Уползают, чтоб гнить вдалеке,
      Вдалеке-вдалеке от Бреста,
      Утонувшего в безысходной тоске. 

Жак Превер - Поцелуй меня

       Это было в одном из кварталов Города Света.
      В том квартале всегда темнота и холодное лето.
      Там зимою и летом зима,
      И воздуха мало...
      Он стоял с нею рядом.
      Стояли на лестнице оба.
      И ночь выползала
      Из закоулков и темных углов,
      И серою пахло,
      Потому что в полдень морили клопов.
      И ему говорила она:
      - Здесь всегда темнота,
      И зимою и летом зима,
      И воздуха мало.
      Не заглянет к нам солнце,
      Оно своим занято делом в богатых кварталах.
      Крепко-накрепко меня обними,
      Наша жизнь - это то, что сейчас.
      Будет поздно потом.
      Обними меня крепко.
      Здесь все против нас.
      Если холод - нам плохо,
      И жарко - нам плохо,
      Здесь мерзнешь,
      Здесь воздуха нет.
      Если ты не обнимешь меня, я умру.
      Мне пятнадцать, пятнадцать тебе.
      Нам обоим уже тридцать лет.
      В этом возрасте уже надо работать,
      И значит, есть полное право у нас
      Целоваться.
      Потом будет поздно,
      скорее меня поцелуй.
      Наша жизнь - это то, что сейчас. 

Жак Превер - Зыбучие пески

      Чудеса из чудес,
      Приливы, отливы.
      Море вдаль откатилось лениво,
      А ты,
      Как растенье морское под ласкою ветра,
      На прибрежном песке погрузилась в мечты.
      Чудеса из чудес,
      Приливы, отливы.
      Море синее вдаль откатилось лениво,
      Но остались в глазах приоткрытых твоих
      Две волны. Их море тебе подарило.
      Чудеса из чудес,
      Приливы, отливы.
      Две волны остались в глазах твоих,
      Чтобы я утонул.

Գիյոմ Ապոլիներ - 15 ապրիլի, 1915

Գրում եմ մեն-մենակ` մի խարույկի դողդոջ 

Ցոլքերի տակ:

Մերթ մի արկի հեծքն է ճեղքում գիշերն ամբողջ,

Իսկ մերթ հստակ

Լսվում է, թե ինչպես մի հեծյալ է վարգում

Ճանապարհին:

Եվ մերթ էլ մի անծեղ ճչում է չարագույժ:

Հազիվ ձեռքն իմ 

Այս տողերն է գրում: Ցտեսություն, իմ սեր: 

Թղթին դեռ կան

Խորհրդավոր գծեր, որ նշաններն են մեր 

Երջանկության:

Խորհրդավոր իմ սեր, օ, Լյու, կյանքը պիտի 

Ընծայի մեզ

Այնքան պահեր անհագ հեշտանքի ու խինդի.

Դեռ դու և ես

Կզգանք սերը միակ: Ցտեսություն իմ սիրտ:

Հիմա ես այդ

Խորհրդավոր աստղն եմ տեսնում, որ աչքերիդ 

Ահ, երկիմաստ

Գույնը ունի: Ահա քո նայվածքն է իմ դեմ:

Եվ սուր մի փուշ 

Խոցում է ինձ կրկին: Ցտեսություն, արդեն 

Գիշեր է ուշ: 

Գիյոմ Ապոլիներ - Ճամփորդը

Ֆեռնան Ֆլյորեին

Բացեք իմ դեմ այս դուռն, որ բախում եմ լալով:

Հեղհեղուկ է կյանքը Եվրիպեի նման:

Դիտում էիր հսկա ամպերը և որբ մի նավ,
Որոնք իջնում էին դեպի տենդեր գալիք:
Այդ մորմոքները քո, զղջումները բոլոր
Հիշում ես դու?:

Տարտամ ու կոր ձկներ` ստորջրյա ծաղիկ:
Գիշերը ծով էր, ուր 
Գետերն էին թափվում:

Ես հիշում եմ, հիշում եմ դեռ:

Մի երեկո տխուր մի հյուրանոց իջա
Լյուքսեմբուրգին մոտիկ:
Մի Հիսուս էր հառնում լայն սրահի խորքում:
Մի մարդ` ոզնու տեսքով,
Մյուսը` ժանտաքիսի,
Լուռ թուղթ էին խաղում,
Եվ մոռացար դու ինձ:
Հիշում ես դու արդյոք կայարաններ չափած մեր որբությունը երկար?:
Մենք քաղաքներ անցանք, որոնք ցերեկն ամբողջ պտտելուց հետո,
Օրվա արևն էին գիշերվա մեջ փսխում:

Օ, նավազներ,օ , իմ ուղեկիցներ և դուք, մռայլադեմ կանայք,
Վերհիշում եք արդյոք?:

Երկու նավազ, որոնք չէին լքել իրար,
Երկու նավազ, որոնք չէին խոսել բնավ:
Փոքրը մահվան ժամին կողքի վրա ընկավ:

Ուղեկիցներ իմ թանկ`
Կայարաններ լցնող էլեկտրական զանգեր, քաղվոր կանանց երգեր,
Կամուրջների հեծյալ զորագնդեր անթիվ, փողոցների ջոկատ,
Մսագործի մի կառք և գիշերներ գունատ` խմիչքների միգում...
Խենթերի պես էին ապրում իմ այդ տեսած քաղաքները բոլոր:
Հիշում ես մատույցներ ու նախիրի նման տեսարաններ լալկան?:

Լուսնի լույսի վրա նոճիների շուքեր:
Լսում էի ես այդ գիշերում ուշ ամռան
Մի լայն գետի խոխոջյունը անմեռ
Եվ գրգռված հավքի կիսնվաղ մի ձայն:

Բայց երբ ամեն մեռնող սևեռում էր ծոցին
Իր աչքերը, դրանք ջղաձգորեն բացած`
Ափերն էին ամա, խոտավետ ու լռին,
Իսկ դիմացի ափին լեռը շատ էր պայծառ:

Այնժամ, երբ թվում էր, թե չկա ձայն ու ձև,
Իրենց  տարտամ դեմքը կիսով շուռ տալով
Եվ նիզակի ստվերը բռնած իրենց առջև`
Աշխույժ շուքեր անցան պայծառ լեռան կողքով:

Եվ լանջերի վրա ուղղահայաց լեռան
Այդ շուքերը մորվեղ, սայթաքելով հուշիկ,
Մերթ բարձրանում էին և մերթ իջնում անձայն
Եվ արտասվում էին հանկարծ, ինչպես մարդիկ...

Ում ես ծանոթ այս հին նկարների վրա?:
Հիշում ես, մի մեղու կրակի մեջ ընկավ:
Օրն այդ հիշում ես դու` ամռան վերջն էր արդեն:
Երկու նավազ, որոնք չէին լքել իրար:
Երեցը մի երկաթ շղթա ուներ վզին,
Իսկ կրտսերը խարտյաշ իր մազերն էր հյուսում:

Բացեք իմ դեմ դուռն այս, որ բախում եմ լալով:

Հեղհեղուկ է կյանքը Եվրիպեի նման:

Եղիշե Չարենց - Գիտեմ, որ մի օր կմեռնեմ ես էլ ...

Գիտեմ, որ մի օր կմեռնեմ ես էլ
Ու կվերջանա իմ կյանքի ուղին։
Մոռացած բոլոր երգերս լուսե՝
Կհանձնեն ինձ էլ արգավանդ հողին։

Արևը նորից անհոգ կխնդա՝
Փռելով չորս դին լուսավոր գանձեր։
Եվ մայրս անգամ էլ չի՛ հավատա,
Որ եղել եմ ես, ապրել ու անցել։

Եվ գերեզմանս երբ փակվի ինձ հետ—
Մեղքս կմոռնան, սիրո խոսք կասեն,—
Եվ անցած կյանքս կդառնա լեգենդ՝
Օրերիս նման անդարձ ու վսեմ...